فلسفه آموزش و پرورش

فلسفه چیست؟

کلمه فلسفه ریشه یونانی دارد. این کلمه در واقع از کلمه فیلسوفیا گرفته شده است. فیلسوفیا از دو کلمه فیلو به معنای دوستدار و سوفیا به معنای دانایی گرفته شده است بنابراین کلمه فیلسوفیا که به زبان عربی فلسفه خوانده می‌شود به معنای دوستدار دانایی است.

فلسفه به بررسی مبانی تصوری و تصدیقی یک علم و توضیحات کلی پیرامون آن علم می‌پردازد. مهمترین مباحث مورد بحث در فلسفه هستی شناختی معرفت شناسی و ارزش شناسی هستند. هستی شناسی به بحث درباره ماهیت هستی و وجود آن می‌پردازد مثلاً مشخص می‌کند که آیا هدفی در جهان وجود دارد؟ آیا خدایی در جهان وجود دارد؟ این خدا چه صفاتی دارد و ارتباط خدا با مخلوقات آن چگونه است؟ انسان شناسی نیز به عنوان بخشی از هستی شناسی مطرح می‌گردد و به بررسی ماهیت وجودی انسان و هدف او در زندگی می‌پردازد. معرفت شناسی به بررسی توانایی انسان در کسب شناخت و راه های شناخت میپردازد و  می‌کوشد به پرسش‌هایی پاسخ دهد مانند اینکه آیا انسان می‌تواند حقایق را بشناسد و آنها را درک کند؟  فلسفه در ارزش شناسی به بررسی ارزش ها و آرمان‌ها و ماهیت آنها می‌پردازد و مفاهیمی همچون خیر و شر، زیبایی و زشتی و مفاهیم این چنینی را مورد بحث قرار می‌دهد. مثل اینکه ماهیت ارزش‌ها چیست؟ آیا ارزش‌ها صرفاً ذهنی هستند یا خیر ارزش‌ها در دنیای واقعی ماهیت عینی دارند؟ ارزش‌ها ثابت هستند یا با گذر زمان تغییر می‌کنند؟ و ...

برای اطلاعات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه کنید.

 

ارتباط فلسفه با آموزش و پرورش

در رابطه با ارتباط فلسفه با آموزش و پرورش سه دیدگاه کلی وجود دارد:  1- عده‌ای معتقد هستند که آموزش و پرورش و فلسفه دو موضوع کاملاً جداگانه هستند و ارتباطی با یکدیگر ندارند.  2- عده‌ای معتقدند فلسفه می‌تواند الهام بخش آموزش و پرورش و کمک دهنده به آن باشد. عده‌ای دیگر نیز معتقدند نظریات تربیتی و آموزشی از درون فلسفه به وجود می‌آیند و مبانی آموزش و پرورش هر کشور را فلسفه پذیرفته شده آن سیستم آموزشی مشخص می‌کند.

همه سیستم‌های آموزشی معتقدند که بین آموزش و پرورش و فلسفه ارتباط وجود دارد و نظریه‌های تربیتی و مبانی آموزش و پرورش از فلسفه پذیرفته شده در آن سیستم آموزشی به وجود می‌آیند.

 

مهم ترین فلسفه های آموزشی دنیا

مهمترین فلسفه‌هایی که تأثیر بسزایی در آموزش و پرورش کشورهای مختلف داشته‌اند به شرح زیر می‌باشند:

1-آرمانگرایی (ایده آلیسم) 2-واقع گرایی (رئالیسم) 3-طبیعت گرایی (ناتورالیسم) 4-عملگرایی (پراگماتیسم) 5-وجود گرایی (اگزیستانسیالیسم) 6-فلسفه تربیتی اسلام