ایده آلیسم در آموزش و پرورش

ایده آلیسم (آرمان گرایی) چیست؟

ایده آلیسم یا آرمان گرایی که اصالت تصور نیز نامیده میشود، پدیده ها را براساس روح و واقعیت حقیقی آن ها تفسیر میکند و عالم روحانی و معنوی را مقدم بر عالم مادی میداند. این فلسفه از افکار فیلسوفان یونانی به ویژه اقلاطون سرچشمه گرفته است تا آنجا که افلاطون را پدر ایده آلیسم میدانند. آیده آلیست ها معتقد هستند که عقل میتواند به شناخت هرچیزی دست یابد و بر همین اساس آنچه شناخت آن در توان عقل نباشد، اصلا وجود ندارد. همچنین طرفداران این فلسفه، معتقدند که هستی (عالم مادی) امری اعتباری و ذهنی است. یعنی واقعیتی به جز ادراکات ذهنی و اندیشه ها و فهم انسان وجود ندارد. آنان انسان را موجودی معنوی دانسته و ماهیت اصلی آن را روح آن میدانند و معتقدند دو قوه اصلی و اصیل انسانی عقل و اراده او هستند.

برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب مراجعه کنید.

ایده آلیست ها معیار اخلاقی بودن یک رفتار را عمل به حکم وجدان میدانند. ایده آلیست‌ها معتقدند که معرفت یا شناخت انسان مستقل از تجارب هستی اوست. انسان پنداره‌ها یا ایده‌هایی از جهان و پدیده‌ها را از همان آغاز زندگی در ذهن دارد؛ بنابراین نیازی نیست ما چیزهای اطراف خود را تجربه کنیم تا به شناخت برسیم، بلکه باید درباره آنها بیندیشیم. 

 

ایده آلیست‌ها معتقدند که شناخت حاصل از راه حواس، شناخت واقعی نیست بلکه حدس و گمان است. شناخت یا معرفت واقعی حاصل تفکر و خردورزی است؛ چرا که خرد یا عقل استعدادی ذهنی است که از ورای وجود مادی اشیا به واقعیت معنوی محض آنها پی می‌برد. آنان منشا معرفت انسان را عقل او می‌دانند و معتقدند که افکار، پایه‌های وجود یا هستی انسان می‌باشند.

همچنین ایده آلیست ها منبع اصلی ارزش ها در وجود خدا میدانند و معتقدند که ارزش ها همواره ثابت و غیرقابل تغییر هستند.

 

معروف ترین فیلسوفان ایده آلیست

سقراط،افلاطون، پارمنیدس، شوپنهاور، هگل، هرمان هورن، کانت و فروبل از معروف ترین فیلسوفان ایده آلیست هستند.

 

تعلیم و تربیت در نگاه ایده آلیست ها

تعلیم و تربیت در این مکتب عبارت است از نفوذ انسان رشد یافته روی انسان در حال رشد با هدف تحقق ذات تربیت شونده و به کمال رساندن او. به همین دلیل آیده آلیسم به هدف های تربیت بیش از روش های تربیت توجه دارد و تربیت اخلاقی در این مکتب مقدم بر دیگر انواع تربیت است.

معلم در این دیدگاه بسیار قابل احترام و همکار خداوند تلقی میشود. همچنین معلم در فرایند رشد و تکامل شخصیت انسان و فراهم آوردن یک محیط تربیتی مناسب برای فراگیران نقش مهمی دارد. در این فلسفه به سواد پایه (خواندن، نوشتن و حساب کردن) اهمیت زیادی داده شده است و از دیگر دروس همچون هنر و تربیت بدنی غافل  است.

یکی از فیلسوفان معروف ایده آلیست که تأثیر یادی بر آموزش و پرورش جهان داشت، فروبل است. این فیلسوف آلمانی با تأسیس نخستین کودکستان در سال 1837 با نام باغ کودکان، به بررسی و تحقیق پیرامون تربیت کودکان پرداخت. او از اولین کسانی بود که بر نقش بازی در رشد شخصیت کودک تأکید کرد و آن را یک بخش ضروری در فرایند رشد کودک میدانست. همچنین او بر نقش والدین در تربیت کودک توجه بسیار زیادی داشت.